Czy lokaty i konta oszczędnościowe są bezpieczne i dlaczego tak?

Czy lokaty i konta oszczędnościowe są bezpieczne? Najprostsza odpowiedź brzmi tak, są bezpieczne, ale co to znaczy i dlaczego tak jest? – odpowiedź znajdziesz poniżej.

Co to znaczy, że inwestycja jest bezpieczna?

Otóż znaczy to tyle, że istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, graniczące z pewnością, że na koniec okresu inwestycji zwrot wyniesie dokładnie tyle, ile zakładałeś/aś na początku. W przypadku lokaty oznacza to, że po upływie czasu trwania lokaty dostaniesz dokładnie te pieniądze, które przeznaczyłeś/aś na lokatę i z góry znaną wartość odsetek (oczywiście po podatku).

Bezpieczne lokaty – dlaczego miałoby być inaczej?

Wszystkie instrumenty inwestycyjne, w tym również lokaty (czy konta oszczędnościowe) wiążą się z natury rzeczy z ryzykiem. Oczywiście najczęściej idzie ono w parze z większym potencjalnym zwrotem, ale to temat na dużo szerszą opowieść. Różne kategorie inwestycji mają zazwyczaj trochę inne rodzaje ryzyk. Przykładowo, inwestowanie w akcje notowane na giełdzie wiąże w szczególności z ryzykiem rynkowym – wynikającym z dużej zmienności cen. Natomiast lokaty i konta oszczędnościowe, podobnie jak np. obligacje skarbowe albo korporacyjne, wiążą się z tzw. ryzykiem kredytowym. Jest to ryzyko, że druga strona inwestycji (w tym wypadku bank) nie wywiąże się z umowy (czyli nie odda nam pieniędzy razem z odsetkami).

Jakie jest ryzyko, że bank nie odda pieniędzy z odsetkami?

No i dochodzimy do sedna – takie ryzyko jest minimalne. Banki są instytucjami zaufania publicznego, regulowanymi, podlegającymi ścisłemu nadzorowi KNF. Teoretycznie (dlaczego – o tym niżej) jedyną możliwością, żeby nie wypłaciły środków na lokacie jest ich upadłość. To też nie jest zbyt prawdopodobne. Banki są cały czas kontrolowane i pilnowane przez nadzór, żeby były zawsze wypłacalne (czyli w skrócie, żeby nie zbankrutowały) i płynne (czyli, żeby miały zawsze miały środki na zwrot lokat, albo pieniędzy trzymanych na koncie). Dzięki temu, w Polsce ostatni raz bank komercyjny zbankrutował w 2000 r. – był to Bank Staropolski. Niestety jednak, upadłości nie omijały w ostatnich latach banków spółdzielczych, ani SKOK-ów. Szczególnie głośna była upadłość banku spółdzielczego SK Wołomin w 4 kwartale 2015 r. Była to z resztą pierwsza tak duża upadłość jakiegokolwiek banku, właśnie od 2000 r. Jednak dla większości osób trzymających w nim oszczędności nie miało to znaczenia, ponieważ środki podlegały gwarancji BFG.

Gwarancje Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG)

Najważniejsze w przypadku lokat i kont oszczędnościowych jest to, że nawet w razie upadłości banku, ich zwrot jest gwarantowany. Wszystkie środki ulokowane w banku (do wysokości równowartości 100 tys. EUR), w razie jego upadłości są zwracane przez BFG. Skąd BFG ma na to środki? Pozyskuje je z corocznych opłat uiszczanych przez banki. Może także narzucić dodatkowe opłaty w razie konieczności wysokich wypłat (tak było w 4 kwartale 2015 r.). W ostateczności, jeśli zgromadzonych środków zabraknie, wypłaty zostaną pokryte z budżetu państwa. Powoduje to, że ostatecznie gwarancji wypłaty lokat do 100 tys. EUR dostarcza budżet państwa. Teoretycznie bankructwo Skarbu Państwa też jest możliwe, wtedy jednak odzyskanie pieniędzy z lokat niekoniecznie będzie naszym największym problemem ;).

Gwarancjami BFG są objęte depozyty (czyli lokaty, konta oszczędnościowe i osobiste) w bankach komercyjnych i spółdzielczych oraz SKOKach do wysokości równowartości 100 tys. EUR w danym banku. Należy szczególnie uważać także na instytucje, które tylko udają, że są bankiem (żeby uniknąć kolejnego Amber Gold). Takie firmy nie tylko nie są nadzorowane, ale w dodatku depozyty nie są ubezpieczone. W razie wątpliwości, listę instytucji objętych gwarancją można sprawdzić na stronie BFG – tutaj (dla banków) lub tutaj (dla SKOKów).

Przy niestandardowych ofertach – np. lokat strukturyzowanych, lub lokat z funduszem, gwarancją BFG objęta jest tylko lokata terminowa, a nie dodatkowy produkt!

Podsumowanie

Podsumowując, żeby lokata lub konto były bezpieczne, wystarczy upewnić się, że zakładamy je w banku lub SKOKu objętym gwarancją BFG. Dodatkowo, żeby uniknąć nerwów i procedury odzyskiwania pieniędzy z gwarancji, najlepiej, żeby to były duży bank komercyjny, którego ryzyko upadłości jest wyjątkowo niewielkie.

Jeśli wiesz już, jak wybrać lokatę albo konto oszczędnościowe, zapraszamy do naszych rankingów lokat i konto oszczędnościowych: