Jak działa karta debetowa? Czym różni się karta debetowa od kredytowej?

Karta debetowa to dzisiaj wciąż podstawowe narzędzie płatnicze, które umożliwia wykonywanie transakcji bezgotówkowych, takich jak płatności za towary i usługi w sklepach czy w internecie, oraz wypłatę gotówki z bankomatów. Jak działa karta debetowa w szczegółach? Dlaczego tak często jest mylona z kartą kredytową i jakich ma następców?

Zanim napiszemy o nowocześniejszych metodach płatności, takich jak karty wirtualne, płatności mobilne, portfele elektroniczne czy system BLIK, przyglądnijmy się tradycyjnej karcie debetowej. 

Karta debetowa – co to jest?

W chwili obecnej jest najbardziej podstawową kartą płatniczą, którą można używać do dokonywania płatności za towary i usługi w sklepach oraz internecie oraz do wypłacania gotówki z bankomatów. Środki na koncie, powiązanym z kartą debetową, są od razu pobierane z rachunku, co oznacza, że nie ma możliwości wydania więcej pieniędzy niż jest na koncie. Karty debetowe są popularnym narzędziem płatniczym, ponieważ pozwalają na wygodne i szybkie dokonywanie transakcji bez konieczności noszenia ze sobą dużych sum gotówki.

Wg danych Narodowego Banku Polskiego, liczba kart debetowych w Polsce przekracza 37 mln, czyli przewyższa liczbę dorosłych mieszkańców naszego kraju. Drugą popularną kategorią w Polsce są karty kredytowe. Ich z kolei jest ok. 5 mln. 

Czym się różni karta debetowa od karty kredytowej?

Główna różnica między kartą debetową a kredytową polega na źródle środków wykorzystywanych do realizacji płatności. W przypadku karty debetowej, środki są pobierane bezpośrednio z powiązanego z nią rachunku bankowego, co oznacza, że nie można wydać więcej, niż posiada się na koncie. Natomiast karta kredytowa pozwala na korzystanie z limitu kredytowego przyznanego przez bank, co daje możliwość finansowania zakupów nawet przy braku środków na rachunku, jednak związane jest to z ewentualnymi odsetkami i opłatami.

Karta debetowa:

•  Płatności są realizowane bezpośrednio z konta bankowego posiadacza.
•  Nie ma okresu kredytowania – płatności są natychmiastowe.
•  Zazwyczaj brak opłat za korzystanie z bankomatów.
•  Dostępne środki zależą od salda na koncie.

Karta kredytowa:

•  Płatności są realizowane z przyznanego przez bank limitu kredytowego.
•  Istnieje okres kredytowania, który pozwala na spłatę zadłużenia bez odsetek (zwykle 30-60 dni).
•  Możliwość spłaty zadłużenia w ratach.
•  Oprocentowanie zadłużenia, jeśli nie spłaci się całego salda w określonym czasie.
•  Często oferuje programy lojalnościowe, takie jak cashback, punkty czy mile lotnicze.

Podsumowując, wybierając odpowiednią kartę, zastanów się nad swoimi potrzebami, preferencjami oraz zdolnością do spłaty ewentualnego zadłużenia. Karta debetowa będzie bardziej odpowiednia dla osób ceniących kontrolę nad wydatkami i unikanie długów, podczas gdy karta kredytowa może przynieść dodatkowe korzyści, takie jak okresy bezodsetkowe i programy lojalnościowe, o ile użytkownik spłaca zadłużenia.

Czy z kartą debetową otrzymujesz saldo debetowe?

Saldo debetowe jest sytuacją, w której rachunek bankowy wykazuje ujemne saldo, co oznacza, że posiadacz rachunku jest winien pieniądze bankowi zarządzającemu naszym rachunkiem. Może się to zdarzyć, gdy użytkownik konta wyda więcej środków, niż ma dostępnych na swoim koncie. Saldo debetowe może również wystąpić na innych rodzajach kont, takich jak rachunek kredytowy lub inwestycyjny.

Samo posiadanie karty debetowej, mimo nazwy, nie gwarantuje nam automatycznie możliwości posiadania salda debetowego. Jest to dodatkowa usługa bankowa, którą musimy uzyskać przy podpisywaniu umowy, by nie być ograniczonym tylko do pieniędzy zgromadzonych na koncie osobistym. Wielkość debetu zwykle nie przekracza kilkuset zł. 

W przypadku rachunku bieżącego, saldo debetowe może prowadzić do nałożenia przez bank dodatkowych opłat lub prowizji związanych z przekroczeniem stanu środków na rachunku. W niektórych przypadkach, jeśli saldo debetowe utrzymuje się przez dłuższy czas, instytucja finansowa może podjąć decyzję o zamknięciu konta i podjęciu działań prawnych w celu odzyskania długu. Z zasady jesteśmy zobowiązani do spłaty salda debetowego w ciągu 30 dni. 

Koszty i opłaty za korzystanie z kart debetowych

W przypadku karty debetowej banki zwykle nie pobierają opłaty za jej wydanie. Inaczej jest zwykle w sytuacji, gdy chcemy otrzymać kartę kredytową. Wtedy musimy się liczyć z dodatkowymi opłatami za wydanie karty. 

Drugim kosztem jest kilkuzłotowy, comiesięczny abonament za posiadanie karty debetowej. Możemy jednak zwykle uniknąć tej opłaty.  Banki zwykle w tym przypadku stosują możliwość zwolnienia z tych prowizji w zamian za  kilka transakcji wykonanych co miesiąc za pomocą karty debetowej. 

Przy zakładaniu konta bankowego warto zwrócić uwagę na trzeci koszt, a mianowicie wypłatę środków zgromadzonych na rachunku bankowym za pomocą bankomatów. Najczęściej darmowe wypłaty obowiązują w sieci bankomatów instytucji bankowej, a najczęściej jeszcze w jednej z sieci Europet lub Planet Cash. Wypłaty gotówki za pomocą innych maszyn są zwykle obarczone kilku złotową lub kilku procentową prowizją. 

Dodatkowo możemy do konta osobistego otrzymać kartę wielowalutową, która umożliwi dużo korzystniejsze dokonywanie transakcji bezgotówkowych za granicami Polski. 

Jakich następców ma karta płatnicza? 

Klasyczne karty debetowe w postaci plastikowego prostokąta z nadrukowanymi numerami powoli odchodzą do lamusa. W ostatnich latach obserwujemy rozwój godnych następców tej formy płatności. I to zarówno jeśli chodzi o kartę debetową, jak i o operacje dokonywane kartą kredytową. 

Następcami karty debetowej są nowoczesne metody płatności, takie jak:

• Karty wirtualne: To cyfrowe odpowiedniki tradycyjnych kart debetowych, które istnieją jedynie w postaci elektronicznej. Karty wirtualne są generowane przez banki lub inne instytucje finansowe i mają unikalne numery kart, które można użyć do płatności online. Zapewniają dodatkowe zabezpieczenia, ponieważ nie muszą być fizycznie przechowywane, a ich dane są trudniejsze do kradzieży.
• Płatności mobilne: Aplikacje do płatności mobilnych, takie jak Google Pay, czy Apple Pay, pozwalają użytkownikom dokonywać płatności bezgotówkowych za pomocą smartfonów, zegarków czy innych urządzeń mobilnych. Środki na transakcje pochodzą z powiązanych z aplikacją rachunków, a płatności są szybkie i bezpieczne dzięki technologii tokenizacji i biometrycznym zabezpieczeniom.
• Portfele elektroniczne (e-wallets): To aplikacje lub konta internetowe, które przechowują dane płatnicze użytkownika i pozwalają na łatwe i szybkie przeprowadzenie transakcji. Użytkownik może doładować portfel elektroniczny z konta bankowego lub karty debetowej i korzystać z nich do płatności w sklepach internetowych, czy przesyłania pieniędzy innym osobom. Zwykle są one generowane przez ponadkrajowe organizacje, z których niektóre posiadają licencje bankowe w wybranych krajach. 
• System BLIK: Polski wynalazek krajowych banków pozwalający na szybkie, łatwe i bezpieczne dokonywanie transakcji finansowych za pomocą smartfona lub innego urządzenia mobilnego. BLIK działa na zasadzie generowania jednorazowych, sześciocyfrowych kodów, które służą do autoryzacji płatności. Oto, na czym polega system BLIK:
  • Płatności w sklepach stacjonarnych: Aby zapłacić za pomocą BLIKa, wystarczy wygenerować kod BLIK w aplikacji mobilnej banku i podać go kasjerowi. Kod jest jednorazowy i ważny tylko przez kilka minut, co zwiększa bezpieczeństwo płatności. 
  • Płatności w sklepach internetowych: Podczas dokonywania zakupów online, można wybrać BLIK jako metodę płatności i wprowadzić wygenerowany w aplikacji bankowej kod BLIK, który autoryzuje transakcję.
  • Wypłaty z bankomatów: Za pomocą BLIKa można również wypłacać gotówkę z bankomatów bez konieczności używania karty debetowej. W tym celu należy wybrać opcję “BLIK” na bankomacie, wprowadzić wygenerowany kod i potwierdzić transakcję.
  • Przelewy na telefon: BLIK umożliwia również szybkie przelewy między użytkownikami, którzy korzystają z tego systemu. Wystarczy znać numer telefonu odbiorcy, aby przesłać mu środki w ciągu kilkunastu sekund. 

Niemniej uważamy, że zawsze warto mieć przynajmniej zapasową kartę debetową w swoim portfelu, która zawsze będzie działać nawet w przypadku, gdy telefon komórkowy nam się rozładuje lub zostanie skradziony. 

Podsumowując, karty debetowe i kredytowe to dwa popularne narzędzia płatnicze, które oferują różne funkcje i korzyści. Wybór odpowiedniej karty zależy od indywidualnych potrzeb, preferencji oraz zdolności do spłaty ewentualnych zobowiązań. Karta debetowa jest świetnym rozwiązaniem dla osób, które chcą utrzymać kontrolę nad swoimi wydatkami i unikać zadłużenia. Z kolei karta kredytowa może przynieść dodatkowe korzyści, takie jak okresy bezodsetkowe czy programy lojalnościowe, jeśli użytkownik jest w stanie odpowiednio zarządzać swoimi zobowiązaniami.