Jak działa konto oszczędnościowe: Przewodnik dla początkujących

Chcesz zacząć oszczędzać, ale nie wiesz jak? Może zastanawiasz się nad prostym sposobem, by móc odkładać co miesiąc nadwyżki ze swojej pensji. Nasz przewodnik pomoże zrozumieć, jak działa konto oszczędnościowe, jakie są jego zalety, ale też, na co zwrócić uwagę przy wyborze optymalnej opcji. Przyjrzymy się również różnicom między kontem oszczędnościowym a lokatą i popularnymi rachunkami bieżącymi.

Czym jest i jak działa konto oszczędnościowe?

Konto oszczędnościowe to rodzaj konta bankowego, które jest przeznaczone do odkładania nadwyżek finansowych, korzystając przy tym z wyższego oprocentowania, niż na rachunku bieżącym. 

Zasada działania jest dość prosta. Otwierając konto oszczędnościowe, dostajesz możliwość wpłacania na niego środków, a bank raz w miesiącu będzie naliczał odsetki od zgromadzonego wkładu. Wysokość oprocentowania jest jednym z kluczowych czynników, które należy rozważyć podczas wyboru konta oszczędnościowego. Różne banki oferują różne stopy procentowe, a niektóre oferują wyższe stawki dla nowych klientów. 

Warto zauważyć, że konto oszczędnościowe jest zazwyczaj mniej płynne niż konto bieżące. Oznacza to, że dostęp do pieniędzy może być ograniczony. Banki nakładają zwykle limity na liczbę wypłat, które można zrobić w ciągu miesiąca. 

Czym różni się konto oszczędnościowe od lokaty i konta ROR?

Konto oszczędnościowe, lokata bankowa oraz rachunek bieżący (znany także, jako ROR – rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy lub konto osobiste) to trzy różne typy produktów bankowych, które z zasady mają służyć różnym celom:

Rachunek bieżący (ROR) jest kontem przeznaczonym do codziennych operacji bankowych, takich jak odbieranie pensji, płacenie rachunków, robienie zakupów czy przesyłanie pieniędzy innym osobom. Są one zazwyczaj nisko oprocentowane (lub w ogóle nie dają odsetek), ale umożliwiają nieograniczony dostęp do zgromadzonych środków.

Lokata bankowa to forma oszczędzania, w której klient banku zobowiązuje się zdeponować określoną sumę pieniędzy na określony czas. W zamian za to bank oferuje z góry ustalone oprocentowanie, które jest zazwyczaj wyższe niż na kontach oszczędnościowych. Lokaty mają określony termin, po którym środki wraz z odsetkami są zwracane. 

Konto oszczędnościowe to opisywany tutaj rodzaj rachunku i jest pośrednim rozwiązaniem pomiędzy dwoma powyższymi formami oszczędzania. Oprocentowanie na kontach oszczędnościowych jest zazwyczaj wyższe niż na kontach ROR, ale niższe niż na lokatach. Z drugiej strony nie musimy zamrażać naszych środków na miesiące lub lata, gdyż kapitalizacja odsetek najczęściej odbywa się w cyklu miesięcznym. 

Wszystkie te produkty mają swoje zalety i wady, a wybór między nimi zależy od indywidualnych potrzeb i celów finansowych. Konto oszczędnościowe jest dobre dla osób, które chcą gromadzić oszczędności, ale chcą mieć do nich dostęp w razie potrzeby. Lokata bankowa przeznaczona jest dla tych, którzy mogą pogodzić się z rozstaniem ze swoimi oszczędnościami na kilka miesięcy lub nawet parę lat. 

Pięć zalet konta oszczędnościowego

Otwarcie konta oszczędnościowego jest niezwykle proste. Wystarczy przejrzeć oferty kont oszczędnościowych, a potem zwykle skontaktować się z bankiem poprzez napotkany formularz. Można założyć ten rodzaj rachunku w swoim dotychczasowym banku, ale warto zainteresować się tym, co oferuje konkurencja, gdyż różnice potrafią być bardzo znaczne.  Poniżej zgromadziliśmy po kolei zalety z posiadania rachunku oszczędnościowego: 

1. Wyższe odsetki: jest to najbardziej oczywista zaleta posiadania tego rodzaju rachunku. Poziom oprocentowania jest zwykle głównym kryterium, którym się kierujemy, zadając pytanie: jakie wybrać konto oszczędnościowe. 
2. Bezpieczeństwo: w przeciwieństwie do różnych alternatywnych form inwestycji, środki na koncie są gwarantowane do kwoty 100 tys. euro przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. 
3. Dostępność: konta oszczędnościowe są dość płynną formą oszczędzania, czyli zwykle możemy wypłacać pieniądze w razie potrzeby. Warto pamiętać, że banki  nakładają jednak ograniczenia na liczbę bezpłatnych wypłat w ciągu miesiąca.
4. Pomoc w oszczędzaniu: nie do pogardzenia jest też zaleta w postaci wykształcenia w sobie zdrowego nawyku oszczędzania. Możemy przez to gromadzić fundusze na specjalne okazje lub po prostu kapitał awaryjny. 
5. Automatyczne oszczędzanie: wiele banków oferuje możliwość ustawienia automatycznych transferów z konta bieżącego na konto oszczędnościowe. Czasem spotykane są mechanizmy, które zaokrąglają w górę kwoty, które wydajemy na zakupy, zasilając regularnie w ten sposób nasz rachunek oszczędnościowy. 

Na co należy zwrócić uwagę zakładając rachunek   oszczędnościowy?

Zakładając tę formę rachunku, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych czynników. 

1. Oprocentowanie konta oszczędnościowego: wysokość oprocentowania jest jednym z najważniejszych aspektów do rozważenia. Jest to procent sumy, którą bank zobowiązuje się wypłacić jako odsetki za przechowywanie naszych pieniędzy. Warto poświęcić chwilę i porównać oferty na rynku, gdyż różnice mogą wahać się od niecałego procenta do 7-8 punktów procentowych. 
2. Minimalna lub maksymalna kwota: niektóre banki wymagają określonego depozytu początkowego, aby otworzyć konto oszczędnościowe. Inne z kolei obniżają oprocentowanie w przypadku, gdy saldo wzrośnie powyżej określonej kwoty. 
3. Regularne wpłaty: możemy spotkać się z wymogiem posiadania regularnych wpływów na określoną kwotę na powiązane konto rozliczeniowe, by utrzymać promocyjne oprocentowanie.  
4. Limit transakcji kartą: niektóre konta oszczędnościowe wymagają także do dokonywania minimalnej liczby transakcji powiązaną kartą płatniczą. Można także spotkać się z limitem minimalnej kwot takich transakcji. 
5. Opłaty: należy sprawdzić, czy bank nalicza jakiekolwiek opłaty za prowadzenie konta, wypłatę pieniędzy, niewywiązywanie się z umowy o minimalnym saldzie itp.
6. Dostęp do środków: konta oszczędnościowe zwykle ograniczają możliwość wykonania darmowych przelewów w określonym okresie. Sprawdź, jakie są zasady i opłaty w przypadku konieczności wycofania środków.
7. Częstotliwość kapitalizacji odsetek: teoretycznie istnieje możliwość naliczania odsetek w innej formule, niż co miesiąc, jednak nie jest to praktyka stosowana przez polskie banki. Na rynku możemy czasem spotkać się z lokatami z codzienną kapitalizacją, co podnosi zyskowność oferty, dlatego warto na to zwrócić uwagę. 
8. Dodatkowe korzyści: możemy spotkać się czasem z dodatkowymi bonusami za otwarcie konta w postaci żywej gotówki, którą bank dodatkowo przeleje na nasz rachunek.  

Należy także mieć na względzie, że odsetki, które uzyskamy zwykle nie zrekompensują nam utraty wartości oszczędności przez panującą inflację. Dodatkowo jeszcze zostaną opodatkowane tzn. “podatkiem Belki”. Warto jednak pamiętać, że gromadzenie pieniędzy na rachunku oszczędnościowym jest bardziej korzystne od pozostawiania ich na koncie osobistym.  

Inne formy oszczędzania 

Posiadanie konta oszczędnościowego jest pewnego rodzaju podstawą dla każdego, kto posiada jakiekolwiek nadwyżki finansowe. Na tym jednak liczba opcji się nie kończy. Warto wspomnieć o innych, dostępnych formach oszczędzania:

1. Lokaty bankowe: o tej formie oszczędzania pisaliśmy już powyżej. Spotkamy tutaj wyższe oprocentowanie, niż w przypadku kont bankowych okupione jednak kosztem zamrożenia dostępu do gotówki na pewien czas. 
2. Fundusze inwestycyjne: to produkty, które pozwalają na inwestowanie pieniędzy w różne aktywa, takie jak akcje, obligacje, nieruchomości i inne. Fundusze inwestycyjne mogą przynieść wyższe zwroty, ale wiąże się z tym ryzyko nietrafionych inwestycji. 
3. Indywidualne Konta Emerytalne (IKE i IKZE): są to specjalne konta przeznaczone na oszczędzanie na emeryturę, które oferują korzyści podatkowe. Swoboda dostępu do tych środków jest jednak mocno ograniczona. 
4. Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK): to także jedna z form oszczędzania na swoją emeryturę. W przypadku umowy o pracę pracodawca jest zmuszony do podwojenia naszej wpłaty na fundusz emerytalny do określonego w ustawie limitu. 
5. Obligacje skarbowe: możemy także pokusić się o samodzielny zakup tego rodzaju papierów wartościowych. Gwarantują one zwrot zainwestowanego kapitału po określonym czasie wraz z odsetkami. 
6. Akcje i ETFy: jeśli nieobce jest nam ryzyko, możemy pewną część oszczędności przeznaczyć na inwestycje giełdowe. ETF-y są to fundusze, notowane na giełdzie, które mają za zadanie dokładnie odzwierciedlać wyniki wybranego indeksu giełdowego (np. indeksu akcji lub obligacji) lub innych aktywów, lub zestawu aktywów (np. złoto, ropa,  walut czy firm z określonej branży). 

Zanim jednak zdecydujemy się na bardziej ryzykowne formy oszczędzania, warto od razu zdecydować się na założenie konta oszczędnościowego. Oprocentowanie pozwoli choćby w części zredukować wpływ inflacji na nasze zgromadzone fundusze.