Opodatkowanie lokat bankowych – ile wynosi podatek od lokaty?

Lokaty bankowe zakładamy głównie po to, aby dzięki nim zarobić na odsetkach. Na koniec okresu oszczędzania zwykle pojawia się jednak niespodzianka, ponieważ odsetki te są mniejsze, niż wynikało to z oprocentowania. Powodem jest podatek, który pomniejsza zysk z lokaty. Sprawdź, ile wynosi podatek od lokaty bankowej i jak go obliczyć. Dzięki temu przekonasz się, ile faktycznie zarobisz na lokacie.

Za najlepsze lokaty bankowe uznawane są te o najwyższym oprocentowaniu. Właśnie tym parametrem kieruje się niemal każdy, kto chce wybrać korzystną ofertę lokaty. Im jest ono bowiem wyższe, tym na większe zyski z odsetek można liczyć. Warto jednak pamiętać, że banki podają w ofertach lokat ich oprocentowanie nominalne, a więc bez uwzględnienia kosztów, które je pomniejszają. W tym przypadku głównym kosztem jest właśnie podatek od lokaty.

Czy od lokaty płaci się podatek?

W Polsce obowiązują różnego rodzaju podatki. Płacimy je m.in. od dochodów uzyskiwanych z pracy lub prowadzenia firmy, od spadków i darowizn, czy wreszcie od czynności cywilnoprawnych np. przy zakupie mieszkania lub samochodu.

Nietrudno zauważyć, że wymienione wyżej podatki musimy płacić głównie w momencie, gdy zwiększymy swój majątek. Skoro zatem lokata bankowa przynosi podobny efekt w postaci odsetek, to łatwo zgadnąć, czy od lokaty płaci się podatek? Owszem płaci i jest to tzw. podatek od zysków kapitałowych. Popularnie nazywa się go podatkiem Belki od nazwiska ministra, który go wprowadził jeszcze w 2002 roku.

Podatek Belki obciąża osoby fizyczne, które osiągają przychody z pomnażania swoich oszczędności poprzez ich inwestowanie w różne instrumenty finansowe takie jak:

obligacje,
akcje,
fundusze inwestycyjne,
konta oszczędnościowe,
lokaty bankowe.

W każdym przypadku opodatkowaniu podlega przychód z zysków osiągniętych w wyniku inwestycji, a więc np. z tytułu zbycia akcji, czy też wypłaconej dywidendy. Analogicznie więc podatek od lokaty bankowej płaci się także od wypracowanej kwoty odsetek, a nie od sumy wpłaconego kapitału.

Ile wynosi podatek od lokaty bankowej?

Stawka podatku Belki jest ujednolicona, a więc obowiązuje w tej samej wysokości niezależnie od tego, z jakiego instrumentu finansowego podatnik osiągnął przychody. Zatem ile wynosi podatek Belki od lokat bankowych? Od wielu lat należy go płacić w tej samej wysokości: 19% od zysku z lokaty, a więc od kwoty odsetek.

Jak obliczyć podatek od lokaty bankowej?

Chcąc obliczyć podatek od lokaty bankowej, najpierw musisz wyliczyć pełną kwotę odsetek według oprocentowania nominalnego lokaty. Będzie to podstawa opodatkowania. Potem wystarczy ją przemnożyć przez stawkę podatku Belki. Należy tu pamiętać, że zgodnie z przepisami podatkowymi zarówno podstawę opodatkowania (naliczone odsetki), jak i podatek trzeba zaokrąglić do pełnych groszy w górę.

Przykład, jak obliczyć podatek od lokaty bankowej:

Parametry lokaty:

termin lokaty –12 miesięcy (365 dni),
oprocentowanie – 5,5% w skali roku,
kapitalizacja – na koniec okresu oszczędzania,
kwota lokaty (wpłaconego kapitału) – 20 000 zł.

Obliczenie podatku od lokaty:

kwota odsetek (podstawa opodatkowania): (20 000 zł x 5,5% x 365) / 365 = 1100 zł,
podatek od lokaty: 1100 zł x 19% = 209 zł.

Z powyższych wyliczeń wynika, że rzeczywisty zysk z naszej przykładowej lokaty, a więc po uwzględnieniu podatku, wyniesie nie 1100 zł, a 891 zł. Właśnie ta ostatnia kwota zostanie więc dopisana przez bank do kwoty kapitału lokaty na koniec okresu oszczędzania.

Jak rozliczyć podatek Belki od lokaty?

Zasady rozliczania podatku Belki zależą od tego, od jakich przychodów się go odprowadza. Niekiedy zatem podatnik musi więc sam złożyć w urzędzie skarbowym stosowną deklarację podatkową (PIT-38), a także uiścić kwotę podatku. Dotyczy to jednak głównie sytuacji, gdy osiąga się zyski z inwestowania na giełdzie. Podatek od lokaty bankowej rozlicza bowiem od początku do końca płatnik, którym w tym przypadku jest bank.

Jak w praktyce wygląda rozliczenie podatku od lokaty? Po zakończeniu okresu oszczędzania bank po prostu potrąca go od kwoty odsetek i odprowadza do fiskusa. Jako właściciel lokaty nie musisz więc w ogóle zajmować się takim podatkiem, bo bank rozliczy go za Ciebie.

Czy lokaty trzeba wykazywać w PIT?

W przypadku podatku od lokaty nie musisz wypełniać deklaracji podatkowej PIT-38, czyli tej dedykowanej do rozliczenia podatku Belki. Przychodu z lokaty nie należy też wykazywać w standardowej, rocznej deklaracji PIT 37 lub 36. Analogicznie nie musisz się przejmować rozliczaniem podatku od zysków z konta oszczędnościowego, bo i tutaj wszystkimi formalnościami zajmie się bank.

Czy da się uniknąć podatku od lokaty?

Nietrudno zauważyć, że przez podatek Belki zyski z lokat okazują się znacznie mniejsze, niż wynika to z oprocentowania. Niestety, daniny tej nie da się uniknąć, ponieważ wszystkie lokaty w Polsce są dzisiaj opodatkowane. Lokaty bez podatku Belki były dostępne wiele lat temu. Były to między innymi tzw. poliso-lokaty, czyli produkty łączące funkcje ubezpieczenia i funduszu kapitałowego. Zawierały one jednak wiele klauzul niedozwolonych i często powodowały straty zamiast zysków, dlatego dzisiaj są już niedostępne na rynku.

Obecnie jedynym sposobem na uniknięcie podatku od lokaty jest skorzystanie z takiej formy oszczędzania w ramach konta IKE lub IKZE. Problem w tym, że aby faktycznie podatek Belki nie był naliczony, oszczędności na takich kontach trzeba trzymać aż do emerytury.

Czy warto trzymać oszczędności na lokacie?

Ze względu na podatek wiele osób zastanawia się, czy lokata bankowa się opłaca. Na pewno lepiej na niej umieścić oszczędności, niż trzymać je na zwykłym koncie osobistym, które w ogóle nie jest oprocentowane. Mimo wszystko bowiem lokata pozwala wypracować jakieś zyski i przynajmniej częściowo uchronić kapitał przed inflacją.

Kluczową kwestią jest oczywiście wybór korzystnej lokaty. Pamiętaj, że przy jej wyborze warto zwrócić uwagę nie tylko na wysokość oprocentowania, ale także na sposób kapitalizacji odsetek. Na większy zysk możesz liczyć, jeśli bank proponuje częstszą kapitalizację i tzw. procent składany. Wówczas bowiem odsetki doliczane są do kapitału w krótszych okresach. Tym samym więc zwiększają za każdym razem podstawę do naliczenia kolejnych odsetek w okresie następnym.

Jeśli szukasz lokaty zapewniającej wyższy zysk, rozważ także lokatę strukturyzowaną. W jej przypadku bowiem część ulokowanego kapitału jest inwestowana w bardziej ryzykowne, a więc i zyskowniejsze instrumenty finansowe, takie jak akcje, czy fundusze inwestycyjne. Pamiętaj jednak, że i w tym przypadku nie unikniesz podatku Belki. Jednak przy wyższych zyskach będzie on po prostu nieco mniej dotkliwy.

Zmiany w podatku od lokat – czy podatek Belki zostanie zniesiony?

Podatek od lokaty bankowej od początku jego wprowadzenia budził wiele kontrowersji. W istocie bowiem obniża on opłacalność trzymania pieniędzy w banku i zniechęca do takiej formy oszczędzania.

Warto więc wiedzieć, że jeszcze w 2022 roku rząd zapowiadał nowy podatek od lokat. Zmiany miały polegać na podniesieniu jego stawki do 20%, przy jednoczesnym wprowadzeniu kwoty wolnej od podatku w wysokości 10 000 zł. Zyski z lokat do tej wartości byłyby zatem zwolnione z opodatkowania.

Niestety już wiosną 2023 r. rząd wycofał się z tej zmiany i trudno się temu dziwić – przez wysokie stopy procentowe dochody państwa z podatku Belki znacząco bowiem urosły, osiągając w I połowie 2023 r. sumę ponad 5 mld zł.

Szansa na likwidację podatku od lokat, przynajmniej częściowo, wciąż jednak istnieje. Przed ostatnimi wyborami do parlamentu Kolacja Obywatelska w swoim programie wyborczym zapowiedziała bowiem zniesienie podatku Belki dla oszczędności i inwestycji do 100 tys. zł trwających powyżej jednego roku. Jeśli zatem dojdzie do utworzenia rządu z udziałem tej formacji politycznej, można mieć nadzieję, że podatek od lokat bankowych będą płacić wyłącznie zamożniejsi Polacy.